"Ευχαριστώ αυτούς που κράτησαν τη Θρησκεία μου, τη Γλώσσα μου και την Εθνικότητά μου, για να είμαι Χριστιανός και να λέγομαι Έλληνας."


(Παύλος Βρέλλης)





«Δεν ήρθε πρώιμα η άνοιξη κι ουδέ το καλοκαίρι.

Χαιρόμαστε, χορεύουμε και ψιλοτραγουδάμε,

γιατί ελευτερωθήκανε, αητέ, τα Γιάννενά μας!»






«Την Ιστορία μελέτα παιδί μου,
γιατί έτσι όχι μόνο τον εαυτό σου και τη ζωή σου θα κάμεις ένδοξη και χρήσιμη στην ανθρώπινη κοινωνία,
αλλά και το μυαλό σου οξυδερκέστερο και διαυγέστερο... »
[Ιπποκράτης]





Ανδρέας Ζυγομαλάς, ένας ήρωας Μπιζανομάχος


[Η επιστολή που έστειλε ο ήρωας από το πεδίο της μάχης προς τους γονείς του.]



Αγαπητοί μου γονείς,

Εξακολουθεί η ίδια κατάστασις. Τα πράγματα όμως είναι πολύ καλύτερα τώρα... Ο περισσότερος κόσμος νομίζει ότι σήμερον το μέτωπον του πολέμου εν Ηπείρω εκτείνεται από Μανωλιάσσης μέχρι Μπιζάνι - Αετορράχης. Πραγματικώς όμως εκτός του κυρίως μετώπου υπάρχει και αμυντικόν μέτωπον από Πρεβέζης μέχρι Σουλίου. Λάβετε τον χάρτην και μετρήσατε χιλιόμετρα.

Και όλη αυτή η φασαρία με 12 - 15.000 Στρατού!... Από όλους τους αιχμαλώτους πληροφορούμεθα ότι το ηθικόν του Τουρκικού Στρατού είναι αισχρόν. Οι Τουρκαλβανοί μετά την υπό της Ευρώπης αποφασισθείσαν κήρυξιν της Αλβανικής αυτονομίας απεσύρθησαν. Ο Εσσάτ Πασάς Αρχιστράτηγος του Στρατού Ιωαννίνων ηναγκάσθη να κρεμάση 40 Τουρκαλβανούς και τους λοιπούς ετοποθέτησε εις τα Μεταγωγικά.

Αφηρέθη τοιουτοτρόπως το μόνον ακμαίον και πραγματικώς μυθικώς ανδρείον στοιχείον του πολιορκουμένου Στρατού... Ο πανικόβλητος αυτός στρατός λυμόττει φοβερά. Οι στρατιώται αναφανδόν ζητούν την παράδοσιν των Ιωαννίνων. Είναι άλλωστε φανερόν ότι αι υπό των αιχμαλώτων διδόμεναι πληροφορίαι δεν στερούνται ακρίβειας εκ του ότι τας πρώτας ημέρας οι Τούρκοι επετίθεντο λυσσωδώς μετά θάρρους αξιοθαύμαστου και εκπληκτικού ηρωισμού. Μετά την απόκρουσιν των δύο πρώτων Τουρκικών επιθέσεων παρετηρήθη μεγίστη ύφεσις εις το πολεμικόν μένος των Τούρκων.

Αι νυκτεριναί επιθέσεις σχεδόν εσταμάτησαν, ιδίως κατόπιν της θαυμαστής τοποθετήσεως του πυροβολικού... Το πυροβολικόν μας μετά πολλού κόπου κατόρθωσε να παραταχθή. Παρετάχθη έναντι του Μπιζάνιου σε απόστασιν 4.500μ. Σήμερον δε το πρωί ήρχισαν αι ομοβροντίαι...

Αχ! Αυτός ο ορίζων! Εμπρός το δάσος με τις βελανιδιές. Ολίγον πάρα πίσω το χωρίον Κοπάνι και πάρα πίσω ακόμη το χιονισμένο βουνό. ∆εξιά τα βουνά της Μανωλιάσσας, το Καστράκι. Απέναντι άλλο δάσος με μικρές βελανιδιές και αριστερά τα Πεστά και το περιώνυμον πλέον Χάνι Εμίν Αγά... Η ημέρα περνά εν μεγίστη μονοτονία.

Το πρωί έγερσις 7½ . 8½ ένας περίπατος κατάλληλος. 12 επάνοδος εις τον καταυλισμόν. Πρόγευμα συνήθως μία καραβάνα καφές και ½ κουραμάνα. 12½ - 6 διάφοραι μικραί ασχολίαι π.χ. Ψείριασμα, αφόδευσις και διάφοραι άλλαι επίσης ασχολίαι. 7μ.μ. - 7½π.μ. ύπνος υπό αντισκήνου εν μέσω διαφόρων κοριών και δεσποινίδων ψειρών...

Τώρα ευρήκα μίαν άλλην διασκέδασιν... Κάθε βράδυ το σκάω και από τας 6μ.μ. έως τας 12 και κάθημαι εις το Χάνι Εμίν με διασκεδαστικήν συντροφιά...

Μόνον σεις δεν δικαιούσθε να είσθε δυσαρεστημένοι από αυτήν την ευχάριστον κατάστασιν... Η μαύρη αλήθεια είναι ότι άγαν επεθύμησα το υποστεφές Άστυ και ιδίως τους κατοικούντας ή μάλλον τας κατοικούσας αυτό. Αλλά τι να γίνη; Και αυτό θα περάση... Μην ξεχάσετε τα ρούχα και τα χρήματα.

Το παιδί σας, Ανδρέας Ζυγομαλάς.



Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων
[Αφιέρωμα από την ιστοσελίδα: HellasOnTheWeb ]


Στα μέσα του περασμένου ∆εκεμβρίου ένας πολύ καλός φίλος, ο γιατρός Γιάννης Μελαδάκης, με ενημέρωσε ότι στο «Μουσείο Ζυγομαλά», στον Αυλώνα Αττικής, φυλάσσονται σημαντικά κειμήλια και έγγραφα από τον αγώνα του 1912-13 για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τον οθωμανικό ζυγό.

Το Μπιζάνι και οι εθελοντές Μπιζανομάχοι


Φωτό: http://photoioannina.blogspot.com/
...Με την έναρξη του πολέμου οι Κρητικοί εθελοντές έδωσαν το «παρών». Άλλωστε τους πρώτους μήνες διοικητής της στρατιάς ήταν ο Κρητικός Κων. Σαπουτζάκης. Τα σώματα της Κρήτης ήρθαν με τους οπλαρχηγούς Κ. Μάνο, Αντώνη και Μάρκο Μάντακα, Μάρκο Δεληγιαννάκη, Γιάννη Δαμιανάκη, Μάνθο Πάσχο, Μάρκο Παπαγιαννάκη, Σταύρο Σταυρουλάκη, Βαγγέλη Γαλατιανό και Νικόλα Μπαλέλη. Πρώτος σταθμός τα βουνά του Σουλίου. Από εκεί μεταφέρθηκαν στο μέτωπο Μπιζανίου – Ιωαννίνων. Οργανώθηκαν σε τρία τάγματα, τα οποία συγκρότησαν το «Ανεξάρτητο Σύνταγμα Κρητών» (Α.Σ.Κ.) και πολεμούσαν ψυχωμένα μέρα και νύχτα. Η χιλιοτραγουδισμένη πόλη ετοιμάζεται «ύστερα από τριάντα γενιές, που ήρθαν και παρήλθαν» γράφει ο Χρηστοβασίλης, να τα ιδούν ελευθερωμένα.

Η ανδρεία των Κρητικών ήταν υποδειγματική. Φημολογείται ότι από τους άνδρες του Α.Σ.Κ. ακούσθηκε για πρώτη φορά η πολεμική κραυγή «ΑΕΡΑ» κατά την επίθεση εναντίον των τούρκων στο οχυρό του Μπιζανίου...

Πηγή: εφημερίδα "ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ"