Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Ιστορικό Χρονολόγιο [από την ιστοσελίδα του δήμου Ιωαννιτών]

6ος μ.Χ.αιώνας
ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ
Η ίδρυση της πόλεως των Ιωαννίνων, αποδίδεται στον Ιουστινιανό, τον 6ο αιώνα μ.Χ., με μετοικεσία κατοίκων της Ευροίας. Η πρώτη παρουσία της πόλεως με την ονομασία Ιωάννινα, στις ιστορικές πηγές, συναντάται στα πρακτικά της συνόδου του 879, που έγινε στην Κωνσταντινούπολη και η δεύτερη, σε δημοσιευθέν σιγίλιο, του έτους 1020, του αυτοκράτορα Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου.

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Την 21η του Φλεβάρη, και κάθε τέτοια μέρα, όχι μόνο η Ήπειρος, αλλά ολάκερη η Ελλάδα πανηγυρίζει μία ακόμη ιστορική επέτειο, την επέτειο της απελευθέρωσης της πόλης των θρύλων και των παραδόσεων, της πόλης της δόξας, των αγώνων και των γραμμάτων.

Τα Ιωάννινα καταλαμβάνονται ειρηνικά από τους Οθωμανούς το 1431 (22 χρόνια πριν από την άλωση της Κωνσταντινούπολης, στις 29 Μαΐου του 1453), από τον Σινάν Πασά και εγκαθιδρύεται η τούρκικη κυριαρχία που διαρκεί 482 χρόνια. Χρόνια δύσκολα και μαύρα. Πολλές γενιές Ηπειρωτών γεννήθηκαν και πέθαναν μέσα σε «πικρής σκλαβιάς χειροπιαστό σκοτάδι», λαχταρώντας μια αχτίδα φωτός, ένα σημάδι λευτεριάς, όπως μας τραγουδάει και ο ποιητής μας Αριστοτέλης Βαλαωρίτης:

21 Φεβρουαρίου 1913 - Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων

Υπό Παντελεήμονος του Ιαματικού

Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων, το Φεβρουάριο του 1913, υπήρξε ένα σπουδαίο στρατιωτικό και πολιτικό γεγονός στην έκβαση του Βαλκανικού Πολέμου.
Τη μεγάλη στρατιωτική νίκη ανήγγειλε στη Βουλή, ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος.

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ (21/2/1913)

[Αναδημοσιεύσεις άρθρων από την εφημερίδα "ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ", σχετικών με τον αγώνα και την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.]

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ
O Ι. Βελισσαρίου και η Απελευθέρωση των Ιωαννίνων
Γράφει ο ANAΣTAΣIOΣ MΠIΓΓOΣ Eπίτιμος Σύμβουλος Φιλολόγων Iωαννίνων


Ο Iωάννης Βελισσαρίου ήταν γενναίος Αξιωματικός του ένδοξου Ελληνικού Στρατού και καταγόταν από την Κύμη της Εύβοιας. Πολέμησε με μεγάλη ανδρεία στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, αλλά κυρίως διακρίθηκε στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913). Μάλιστα πήρε μέρος στην καθοριστική και δύσκολη μάχη για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.


Όπως είναι γνωστό, τελικό σχέδιο επίθεσης καταρτίσθηκε στις 16 Φεβρουαρίου και στις 19 (Φεβρουαρίου) το Ελληνικό Πυροβολικό άρχισε να βάλλει ασταμάτητα κατά των τουρκικών πυροβολείων και των χαρακωμάτων του τουρκικού Πεζικού. Οι Τούρκοι ανταπάντησαν με το σύνολο των πυροβόλων του Μπιζανίου χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα και προς το μεσημέρι σταμάτησαν.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΒΡΕΛΛΗ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΠΙΖΑΝΙΟΥ

Στις 21 Φλεβάρη του 1913, τα απελευθερωμένα Γιάννενα είχαν ήδη κλείσει πάνω από 480 χρόνια σκλαβιάς. Σκλαβιά που έφυγε με το πάτημα του Ελληνικού στρατού, μετά από σκληρές μάχες που κράτησαν πάνω από τέσσερις μήνες συνολικά.

Βλέποντας τη Θεσσαλονίκη να έχει ήδη περιέλθει στα χέρια των Ελλήνων, ο διοικητής του Τούρκικου στρατού στα Γιάννενα, Εσάτ-πασάς, αναθέτει στον υφιστάμενό του Βε(χ)ήπ-μπέη (αρχηγό του πυροβολικού), να ενισχύσει την (ήδη πολύ δυνατή) άμυνα της πόλης και των κομβικών σημείων γύρω απ' αυτή. Τα αρχικά σχέδια είχε εκπονήσει ο Γερμανός στρατηγός Κόλμαρ φον ντερ Γκολτς, το 1909.

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

ΤΑ ΠΗΡΑΜΕ ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ

Τα πήραμε τα Γιάννενα,
μάτια πολλά το λένε, μάτια πολλά το λένε,
όπου γελούν και κλαίνε.

Εμείς οι Έλληνες - Α' Βαλκανικός Πόλεμος 1912-1913 [Τηλεόραση ΣΚΑΪ]

Δείτε το βίνεο ...

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΠΙΖΑΝΙΟΥ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ 1912-1913 (ΧΑΝΙ ΕΜΙΝ ΑΓΑ)

Το Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων 1912-13 στεγάζεται σε ένα κτίριο που χρησιμοποιήθηκε ως στρατηγείο κατά τις επιχειρήσεις για την απελευθέρωση της Ηπείρου (Χάνι Εμίν Αγά) το οποίο ανακατασκευάστηκε το 1950.

Στα εκθέματα του μουσείου συμπεριλαμβάνονται πίνακες ζωγραφικής, Τυφέκια, Ξιφολόγχες, Ξίφη, Ανάγλυφος πίνακας της Μάχης και διάφορα άλλα αντικείμενα.

Όταν ήμουν στον πόλεμο ...

Διαβάστε ολόκληρο το βιβλίο της Λουκίας Ζάδε,
της πρώτης γυναίκας που μπήκε μαζί με τον στρατό μας στα Γιάννενα στις 21 Φεβρουαρίου 1913 (!)
καθώς επίσης και ένα καταπληκτικό αφιέρωμα στην απελευθέρωση των Ιωαννίννων
από το ιστολόγιο: "Λίγα απ' όλα"  εδώ... >>>

Ένας μαθητής γυμνασίου θυμάται...

….ήμουν στη Β'  Γυμνασίου όταν πολιορκούνταν το Μπιζάνι. Βρισκόμουν στο χωριό (την Καλουτά στο Ζαγόρι) το γυμνάσιο κλειστό και παρέες - παρέες βγαίναμε στην κορυφή στο βουνό στο Μιτσικέλι και βλέπαμε τις οβίδες να σκάζουν στο Μπιζάνι και γύρω, ακούγαμε τους κρότους. Είχα ανακαλύψει σε κάποια κασέλα ένα πιστόλι του πατέρα μου, χωρίς φυσίγγια, το κρέμασα στη ζώνη μου και μαζί με άλλους παριστάναμε τους παλικαράδες.


Διαβάστε ολόκληρο το αφιέρωμα στο ιστολόγιο: "Λίγα απ' όλα"

Η κρυμμένη πεντάρα

Εν Μπιζανίω 20 Φεβρουαρίου 1913

Αγαπητέ Συνάδελφε
Σε χαιρετώ

Σε, που θα έχης την τύχη να ανοίξης το πέλμα του όπλου αυτού, θα εύρης την πεντάρα αυτή και να πάρης ένα τσιγάρο, να το καπνίσης στην υγεία μου.

Το όπλο αυτό το έφερα επί πέντε έτη.
Το δόξασα και με δόξασε και τώρα αναγκάζομαι, να το εγκαταλείψω, λόγω τραυματισμού μου.
Πέρασα τόσες και τόσες στιγμές και δεν το εγκατέλειψα και εάν η πατρίς σε χρειασθή, να το τιμήσης.

Νικ. Καβαδίας

Κοθρέα- ένωσις Κεφαλληνίας

[Ο Λάμπης Βολονάκης, λοχίας του Α' λόχου του 17ου Συντάγματος Πεζικού υπηρετούσε στη Μικρά Ασία το 1920. Καθαρίζοντας το όπλο του βρήκε το σημείωμα και την πεντάρα.

Τα φύλαξε μέχρι την επιστροφή του στην πατρίδα και τα κατέθεσε στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία της Ελλάδος .]

ΠΗΓΗ: Περιοδικό ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ (τεύχος 22 Οκτ Νοεμ Δεκ 2007)

Διαβάστε το σχετικό αφιέρωμα στο ιστολόγιο: "Το μικρό κελλάρι"

 

Τα πολιορκημένα Γιάννενα

H Γκυ Σαντεπλέρ (Guy Chantepleure) σύζυγος του Γάλλου Προξένου στα Γιάννενα το 1913, έγραψε ένα βιβλίο για την πολιορκία των Ιωαννίνων. Η Σαντεπλέρ (ψευδώνυμο της Jeanne -Violet- Dussap, 1870-1951), ήταν φίλη των Ελλήνων, περιγράφει παραστατικά την εποχή εκείνη από τον Οκτώβριο 1912 μέχρι τον Μάρτιο 1913, επισκέπτεται Νοσοκομεία, συμπονά τους τραυματίες, γνωρίζει τους ιθύνοντες του τόπου, και παρά την φιλελληνικότητά της, κρατάει ισορροπίες, συγγραφέας και άλλων βιβλίων. Γενικά βλέπει τα πράγματα από μια ανθρωπιστική πλευρά.


Διαβάστε το σχετικό αφιέρωμα στο ιστολόγιο: "Λίγα απ' όλα"

Η ιστορία των Ιωαννίνων

Διαβάστε για την ιστορία των Ιωαννίνων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα

Εικόνες από τα Γιάννενα στα χρόνια του Αλή Πασά

Η εξέγερση του Αλή πασά και η Ελληνική Επανάσταση: Μια παράλληλη θεώρηση.

[Άρθρο του Αλέξη Πολίτη στον Βασίλη Παναγιωτόπουλο, αντιδάνειο.]
Μέρος πρώτο: Από το 1801 μέχρι την Επανάσταση


...Στα 1820 δεν ήταν η δύναμη των όπλων, όσο η δύναμη της καινούριας ιδεολογίας που μπορούσε να νικήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Και τον Γενάρη του 1822, την ώρα που το κομμένο κεφάλι του Αλή όδευε προς την Ισταμπούλ, οι αντιπρόσωποι των επαναστατημένων περιοχών ψήφιζαν στην Επίδαυρο το Σύνταγμα της ελεύθερης Ελλάδας.


Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στο: alfavita. gr

Αφιέρωμα στα Γιάννενα

Αφιέρωμα στα Γιάννενα από το περιοδικό "Επτά Ημέρες" της εφημερίδας "Καθημερινή"

Φωτογραφίες από την Απελευθέρωση

Δείτε φωτογραφίες από το βιβλίο του Γενικού Επιτελείου Στρατού/Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού:

Επίτομη Ιστορία των Βαλκανικών Πολέμων 1912 - 1913, Τόμος Β΄

Πηγή: ιστολόγιο "ΤΟ ΠΩΓΩΝΙ"

Γιάννενα, πόλη των ευεργετών

φωτογραφίες από την απελευθέρωση

Ποιήματα...

Γιάννενα, Ρωμιοσύνης κάστρο,

Γιάννενα, απ' αιώνες άστρο,

Γιάννενα, της Ελλάδας θρέμμα,

Γιάννενα, ζυμωμένα μ' αίμα,

Γιάννενα, της Δωδώνης σπέρμα,

Γιάννενα, στων βουνών το γέρμα,

Γιάννενα, του Δία σεργιάνι,

Γιάννενα, Μούσες σ' έχουν ράνει.

Γιάννενα...!!!

Καρτποστάλ με τα Γιάννενα την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Γιάννενα, Βυζαντίου αστέρι,

Γιάννενα, της Τουρκιάς καρτέρι,

Γιάννενα, των βουνών καμάρι,

Γιάννενα, των νερών βλαστάρι,

Γιάννενα, του πασά κρυψώνα,

Γιάννενα, των Γραικών κορώνα,

Γιάννενα, δωρητών η γέννα,

Γιάννενα, ποιητών η πένα.

Γιάννενα...!!!

Πηγή: "Ioannina for ever!!!"

Γιάννενα, τάπια του σαράντα,

Γιάννενα, φλόγα ηρώων πάντα,

Γιάννενα, φασιστών το λάθος,

Γιάννενα, πανελλήνων πάθος,

Γιάννενα, γύρω γύρω χιόνια,

Γιάννενα, σε ξυπνούν αηδόνια,

Γιάννενα, σε φρουρούν κανόνια,

Γιάννενα, γοητεία αιώνια.

Γιάννενα...!!!