Αφιέρωμα στην απελευθέρωση των Ιωαννίνων
με πολύ πλούσιο ιστορικό υλικό και μαρτυρίες!
Το Κάστρο της νεράιδας Γιάννως
Το «Κάστρο της νεράιδας» είναι ένας παλιός μύθος των Ιωαννίνων, «μεταγραμμένος» από τον Χρήστο Χριστοβασίλη.
Είναι ουσιαστικά ένα παραμύθι για την προέλευση όχι μόνο του ονόματος
αλλά και της ίδιας της πόλης των Ιωαννίνων.
Το διήγημα διαβάζει η ηθοποιός Γιολάντα Καπέρδα.
Η Ζωσιμαία Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων
Η Απελευθέρωση των Ιωαννίνων σε πίνακες ζωγραφικής
της Θάλειας Φλωρά - Καραβία και του Κενάν Μεσαρέ.
Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων:
"Μια φορά και έναν καιρό
στο Μπιζάνι.."
Η πρώτη απόφαση της πόλης των Ιωαννίνων μετά την απελευθέρωσή της
ΤΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕ ΤΟ ∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΤΙΣ 23-2-1913
Η πρώτη απόφαση της πόλης μετά την απελευθέρωση
[Από το ένθετο της εφημερίδας: ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ / 21-2-2010]
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΑΝΤΙΚΟΥ
Η πρώτη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Ιωαννίνων στην ελληνική επικράτεια, έγινε στις 23 Φεβρουαρίου του 1913, δύο μέρες μετά την απελευθέρωση. Το συμβούλιο αποτελείται από επτά μόλις συμβούλους και το δήμαρχο, τον Γιάγια Βέη και οι αποφάσεις του είναι απλές:
Πρώτα, τα ευχαριστήρια τηλεγραφήματα στον βασιλιά Κωνσταντίνο που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην Αθήνα.
Έπειτα, τα ευχαριστήρια στη γειτονική Άρτα που έχει ήδη σπεύσει να συγχαρεί τα Γιάννενα για την απελευθέρωση.
Τέλος, τα αιτήματα. Ο δήμος Ιωαννιτών ζητάει από το ελληνικό κράτος και το Γενικό ∆ιοικητή Ιωαννίνων να καταβάλλει προς ενίσχυση της πόλης 10.000 φράγκα και οχήματα για να καθαριστεί η πόλη ενόψει των εορτασμών για την απελευθέρωση , αλλά και πετρέλαιο για να φωταγωγηθεί η πόλη. ∆ύο εκ των συμβούλων, οι ∆ημήτριος Κούτζικος και Περικλής Κίγκος συμμετέχουν ένα χρόνο μετά στην Πανηπειρωτική Συνέλευση στο Αργυρόκαστρο, ο μεν πρώτος ως πληρεξούσιος της Παραμυθιάς, ο δε δεύτερος των Ιωαννίνων.
Ακολουθεί το κείμενο των πρακτικών του πρώτου δημοτικού συμβουλίου των, ελληνικών και κατά σύνορα πλέον, Ιωαννίνων.
«Συνεδρία 1η του ∆ημοτικού Συμβουλίου Ιωαννίνων
Της 23ης Φεβρουαρίου 1913.
Πρόεδρος ο ∆ήμαρχος Γιάγια Βέης
Μέλη οι κ. Σιέχη Φραζής, Ματαθιούλης Λέβης, ∆ημήτριος Κούτζικος, Αθανάσιος Στούπης , Χαΐμ Λεβή, Νικόλαος Καζαντζής και Περικλής Κίγκος.
Αποφασίζεται η αποστολή τηλεγραφήματος προς την Α.Μ. τον Βασιλέα των Ελλήνων εις Θεσσαλονίκην, ως εξής:
«Α.Μ. τον Βασιλέα των Ελλήνων Θεσσαλονίκην
Πόλις Ιωαννίνων αγαλλόμενη επί απελευθερώσει αυτής υπό γενναίου Ελληνικού στρατού διοικούμενου παρά του ενδόξου Σρατηλάτου και ευκλέους Βλαστού υμετέρας Μεγαλειότητος υποβάλλει ευλαβώς ένθερμα συγχαρητήρια ευχομένη όπως ο Ύψιστος κρατύνη υμετέραν Βασιλείαν επ’ αγαθώ Ελληνικού Έθνους
Ο ∆ήμαρχος Ιωαννίνων Γιαγιάς».
Επίσης, η αποστολή τηλεγραφήματος προς τον πρόεδρον της Κυβερνήσεως κ. Ελ. Βενιζέλον ως εξής:
«Α.Ε. Πρόεδρον της Κυβερνήσεως κ. Ελευθέριον Βενιζέλον Αθήνας
Εν ονόματι πόλεως Ιωαννίνων εναγαλιάσει επί απελευθερώσει αυτής υπό νικηφόρου Ελληνικού στρατού υποβάλλω ένθερμα συγχαρητήρια
Ο ∆ημ. Ιωαννίνων Γιαγιά».
Ανεγνώσθη το τηλεγράφημα του ∆ημάρχου Αρταίων και του Προέδρου του ∆ημ. Συμβουλίου και του Προέδρου του Φιλανθρωπικού Συλλόγου Άρτης και απεφασίσθη προς αυτούς απάντησις ως εξής:
«Κυρίους ∆ημάρχους Αρταίων και Πρόεδρον ∆ημοτικού Συμβουλίου
Άρταν ευχαριστών θερμώς εν ονόματι συμπολιτών μου επί συμμετοχή υμών εις την κατέχουσαν ημάς χαράν δια το μέγα και ένδοξον γεγονός της απελευθερώσεως πόλεως Ιωαννίνων αδελφικώς ασπάζομαι υμάς και υμετέρους αγαπητούς συνδημότας
Ο ∆. Ιωαννίνων Γιαγιάς».
«Πρόεδρον Φιλανθρωπικού Συλλόγου Άρτης κ. Σερβετήν
Συμπολίται μου πανηγυρίζοντες επί απελευθερώσει πόλεως Ιωαννίνων ευχαριστούσι υμάς δι υμέτερα συγχαρητήρια
Ο ∆. Ιωαννίνων Γιαγιάς».
Επίσης ανεγνώσθη η υπ. Αριθ. 5 και χρονολ. 23ης Φεβρουαρίου 1913 εντολή του Γενικού ∆ιοικητού Ιωαννίνων περί καθαριότητος της πόλεως . Συνεπεία της εντολής ταύτης απεφασίσθη να διαβιβασθεί έγγραφον προς τον Γενικόν ∆ιοικητήν, δι ού αιτείται όπως το ∆ημόσιον Ταμείον επέλθη αρωγόν εις τον ∆ήμον κατά 10 χιλ. φράγκα τουλάχιστον. Προς δε να χορηγηθώσι και φορτηγαί άμαξαι , ίνα επιτευχθή η καθαριότης της πόλεως. ∆ιά δε τον φωτισμόν της πόλεως να χορηγηθή πετρέλαιον εκ μέρους του ∆ημοσίου.
Ο ∆ήμαρχος Τα μέλη (ακολουθούν υπογραφές)».
Η πρώτη απόφαση της πόλης μετά την απελευθέρωση
[Από το ένθετο της εφημερίδας: ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ / 21-2-2010]
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΑΝΤΙΚΟΥ
Η πρώτη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Ιωαννίνων στην ελληνική επικράτεια, έγινε στις 23 Φεβρουαρίου του 1913, δύο μέρες μετά την απελευθέρωση. Το συμβούλιο αποτελείται από επτά μόλις συμβούλους και το δήμαρχο, τον Γιάγια Βέη και οι αποφάσεις του είναι απλές:
Πρώτα, τα ευχαριστήρια τηλεγραφήματα στον βασιλιά Κωνσταντίνο που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην Αθήνα.
Έπειτα, τα ευχαριστήρια στη γειτονική Άρτα που έχει ήδη σπεύσει να συγχαρεί τα Γιάννενα για την απελευθέρωση.
Τέλος, τα αιτήματα. Ο δήμος Ιωαννιτών ζητάει από το ελληνικό κράτος και το Γενικό ∆ιοικητή Ιωαννίνων να καταβάλλει προς ενίσχυση της πόλης 10.000 φράγκα και οχήματα για να καθαριστεί η πόλη ενόψει των εορτασμών για την απελευθέρωση , αλλά και πετρέλαιο για να φωταγωγηθεί η πόλη. ∆ύο εκ των συμβούλων, οι ∆ημήτριος Κούτζικος και Περικλής Κίγκος συμμετέχουν ένα χρόνο μετά στην Πανηπειρωτική Συνέλευση στο Αργυρόκαστρο, ο μεν πρώτος ως πληρεξούσιος της Παραμυθιάς, ο δε δεύτερος των Ιωαννίνων.
Ακολουθεί το κείμενο των πρακτικών του πρώτου δημοτικού συμβουλίου των, ελληνικών και κατά σύνορα πλέον, Ιωαννίνων.
«Συνεδρία 1η του ∆ημοτικού Συμβουλίου Ιωαννίνων
Της 23ης Φεβρουαρίου 1913.
Πρόεδρος ο ∆ήμαρχος Γιάγια Βέης
Μέλη οι κ. Σιέχη Φραζής, Ματαθιούλης Λέβης, ∆ημήτριος Κούτζικος, Αθανάσιος Στούπης , Χαΐμ Λεβή, Νικόλαος Καζαντζής και Περικλής Κίγκος.
Αποφασίζεται η αποστολή τηλεγραφήματος προς την Α.Μ. τον Βασιλέα των Ελλήνων εις Θεσσαλονίκην, ως εξής:
«Α.Μ. τον Βασιλέα των Ελλήνων Θεσσαλονίκην
Πόλις Ιωαννίνων αγαλλόμενη επί απελευθερώσει αυτής υπό γενναίου Ελληνικού στρατού διοικούμενου παρά του ενδόξου Σρατηλάτου και ευκλέους Βλαστού υμετέρας Μεγαλειότητος υποβάλλει ευλαβώς ένθερμα συγχαρητήρια ευχομένη όπως ο Ύψιστος κρατύνη υμετέραν Βασιλείαν επ’ αγαθώ Ελληνικού Έθνους
Ο ∆ήμαρχος Ιωαννίνων Γιαγιάς».
Επίσης, η αποστολή τηλεγραφήματος προς τον πρόεδρον της Κυβερνήσεως κ. Ελ. Βενιζέλον ως εξής:
«Α.Ε. Πρόεδρον της Κυβερνήσεως κ. Ελευθέριον Βενιζέλον Αθήνας
Εν ονόματι πόλεως Ιωαννίνων εναγαλιάσει επί απελευθερώσει αυτής υπό νικηφόρου Ελληνικού στρατού υποβάλλω ένθερμα συγχαρητήρια
Ο ∆ημ. Ιωαννίνων Γιαγιά».
Ανεγνώσθη το τηλεγράφημα του ∆ημάρχου Αρταίων και του Προέδρου του ∆ημ. Συμβουλίου και του Προέδρου του Φιλανθρωπικού Συλλόγου Άρτης και απεφασίσθη προς αυτούς απάντησις ως εξής:
«Κυρίους ∆ημάρχους Αρταίων και Πρόεδρον ∆ημοτικού Συμβουλίου
Άρταν ευχαριστών θερμώς εν ονόματι συμπολιτών μου επί συμμετοχή υμών εις την κατέχουσαν ημάς χαράν δια το μέγα και ένδοξον γεγονός της απελευθερώσεως πόλεως Ιωαννίνων αδελφικώς ασπάζομαι υμάς και υμετέρους αγαπητούς συνδημότας
Ο ∆. Ιωαννίνων Γιαγιάς».
«Πρόεδρον Φιλανθρωπικού Συλλόγου Άρτης κ. Σερβετήν
Συμπολίται μου πανηγυρίζοντες επί απελευθερώσει πόλεως Ιωαννίνων ευχαριστούσι υμάς δι υμέτερα συγχαρητήρια
Ο ∆. Ιωαννίνων Γιαγιάς».
Επίσης ανεγνώσθη η υπ. Αριθ. 5 και χρονολ. 23ης Φεβρουαρίου 1913 εντολή του Γενικού ∆ιοικητού Ιωαννίνων περί καθαριότητος της πόλεως . Συνεπεία της εντολής ταύτης απεφασίσθη να διαβιβασθεί έγγραφον προς τον Γενικόν ∆ιοικητήν, δι ού αιτείται όπως το ∆ημόσιον Ταμείον επέλθη αρωγόν εις τον ∆ήμον κατά 10 χιλ. φράγκα τουλάχιστον. Προς δε να χορηγηθώσι και φορτηγαί άμαξαι , ίνα επιτευχθή η καθαριότης της πόλεως. ∆ιά δε τον φωτισμόν της πόλεως να χορηγηθή πετρέλαιον εκ μέρους του ∆ημοσίου.
Ο ∆ήμαρχος Τα μέλη (ακολουθούν υπογραφές)».
ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ "Ηπειρομνήμων"
Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων έχει στην κατοχή της πολύτιμα και μοναδικά τεκμήρια του ελληνικού πολιτισμού.
Διαθέτει μια εξαιρετική συλλογή από χειρόγραφους-περγαμηνούς και χαρτώους- κώδικες, Λυτά έγγραφα, Παλαίτυπα βιβλία κ.α. Η Βιβλιοθήκη έχει την ευθύνη, αλλά και την υποχρέωση, να διαφυλάξει και να αναδείξει τους πνευματικούς θησαυρούς που έχει στην κατοχή της. Η Ανάπτυξη του Αποθετηρίου ΟΛΥΜΠΙΑΣ –με την αξιοποίηση και των νέων τεχνολογιών- τις δίνει την δυνατότητα να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της κοινωνίας της πληροφορίας προς όφελος όλων των ενδιαφερομένων.
*Το υλικό της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης «Ηπειρομνήμων» διατίθεται μόνο για εκπαιδευτική και ερευνητική χρήση. Απαγορεύεται κάθε μορφή εμπορικής του εκμετάλλευσης. Σε κάθε χρήση του θα πρέπει να γίνεται μνεία της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων η οποία διαθέτει τα πρωτότυπα κείμενα και πραγματοποίησε την ψηφιοποίησή του.
https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/27710
Δράση εκπαιδευτικής ρομποτικής για τα 110 χρόνια από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων
Η δράση εκπαιδευτικής ρομποτικής με το ιστορικό θέμα
«1913 : Η Απελευθέρωση των Ιωαννίνων»
στοχεύει στη γεφύρωση του παρελθόντος και του μέλλοντος
της πόλης των Ιωαννίνων.
Οι μαθητές καλούνται να κατασκευάσουν και να προγραμματίσουν ένα ρομπότ-αφηγητή των ιστορικών γεγονότων της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων. Ακολουθώντας τη διαδρομή της εξιστόρησης το ρομπότ πρέπει να αποκαλύψει στο χάρτη τα γεγονότα και τις κινήσεις του Ελληνικού Στρατού. Το ρομπότ πρέπει να λειτουργήσει αυτόνομα καθ’ όλη τη διαδρομή και να ολοκληρώσει την αποστολή του φτάνοντας στην πόλη των Ιωαννίνων.
Η ιστορία της αφήγησης/κίνηση του ρομπότ ακολουθεί τη σειρά των παρακάτω ιστορικών γεγονότων.
19 Φεβρουαρίου 1913: Βομβαρδισμός από την Κανέτα και την Αετοράχη κατά των θέσεων του Μπιζανίου και της Καστρίτσας.
19 Φεβρουαρίου 1913: Το πρωί κατελήφθη το χωριό Μελιγγοί.
19 Φεβρουαρίου 1913: Τα δύο τάγματα εμπροσθοφυλακής το απόγευμα κατέλαβαν την Πεδινή.
19 Φεβρουαρίου 1913: Το βράδυ τα 8ο και 9ο Τάγματα Ευζώνων απέκοψαν τις τηλεφωνικές γραμμές και διέκοψαν την επικοινωνία με το Μπιζάνι.
21 Φεβρουαρίου 1913: Επιτεύχθηκε συμφωνία για την παράδοση της πόλεως των Ιωαννίνων.
Φώτης Βράκας - Ιστορικά στοιχεία για την Ήπειρο την Οθωμανική περίοδο.
Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΤΟΥ ΧΤΕΣ Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 15ος - 20ος ΑΙΩΝΑΣ
Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΤΟΥ ΧΤΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Έκθεση λιθογραφιών από τη συλλογή του Ιδρύματος Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή, με θέμα «Η απελευθέρωση της πόλης μας στην λαϊκή εικονογραφία»
Ένα «λιθογραφημένο χρονικό» της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων
Έκθεση λιθογραφιών από τη συλλογή του Ιδρύματος Ιωσήφ και
Εσθήρ Γκανή, με θέμα «Η απελευθέρωση της πόλης μας στην λαϊκή εικονογραφία»,
παρουσιάζουν ο Δήμος Ιωαννιτών και το Πνευματικό Κέντρο από 15 Φεβρουαρίου έως
18 Μαρτίου, στον εκθεσιακό χώρο του Πνευματικού Κέντρου.
Πηγή:
Επέτειος απελευθέρωσης των Ιωαννίνων - 2021 (μια διαφορετική επέτειος...)
Μια ανάρτηση της Σύλιας Οικονόμου στο διαδίκτυο, που αφορά τη σημερινή επέτειο.
Χρόνια Πολλά κι Ελεύθερα, στα χιλιοτραγουδισμένα Γιάννινα!!!
Ο Σύλλογος Κρητών Ηπείρου συμμετέχει στις Επετειακές Εκδηλώσεις για τα 107α Ελευθέρια των Ιωαννίνων.
Μετά το πέρας της παρέλασης, στην κεντρική πλατεία των Ιωαννίνων θα χορέψουν
με παραδοσιακές κρητικές φορεσιές
οι Κρήτες από τα τμήματα της παρελάσεως.
Το πρόγραμμα του Δήμου Ιωαννιτών για τα 107α Ελευθέρια της πόλης των Ιωαννίνων
Το πρόγραμμα του Δήμου Ιωαννιτών για τα 107α Ελευθέρια της πόλης των Ιωαννίνων
Πηγή: https://epirusonline.gr/
Κυριακή 16 Φεβρουαρίου
11.00: «23ος Μπιζάνιος Δρόμος». Εκκίνηση από το Μπιζάνι
12.45: Απονομή επάθλων στους νικητές του Μπιζανίου Δρόμου στην Κεντρική Πλατεία
Τρίτη 18 Φεβρουαρίου
12.00: Επιμνημόσυνη Δέηση στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Τσεριτσάνων
και κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο των «Αγωνιστριών Γυναικών
των Τσεριτσάνων» | Δήμος Δωδώνης
Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου
10.30: Επίσκεψη στα οχυρά Μπιζανίου -Τοπογραφική και ιστορική ενημέρωση
11.15: Επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στον τύμβο Μπιζανομάχων
-Επίσκεψη στην έκθεση φωτογραφιών από τις μάχες του πολέμου 1912-1913
| Πολιτιστικό Κέντρο Μπιζανίου
13.00: Τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων στο Λόφο Αβγού,
στον «Τύμβο των 333 Μπιζανομάχων» | Δήμος Δωδώνης
Ο "Ορισμός" του Σινάν Πασά, 9 Οκτωβρίου 1430.
Ο "Ορισμός" του Σινάν Πασά, 9 Οκτωβρίου 1430.
Ο 'Ορισμός', έγγραφο γραμμένο στην ελληνική ,αφορά την παράδοση των Ιωαννίνων και τα ειδικά προνόμια που ορίστηκαν για τους κατοίκους της πόλης, με την οθωμανική υποτέλεια, στις 9 Οκτ. 1430.
Ο οθωμανικός στρατός με επικεφαλής τον Σινάν Πασά περνούν την Πίνδο χωρίς να συναντήσουν αντίσταση .
Οι κάτοικοι των χωριών του Ζαγορίου , Κουρέντων , με επιτροπές τους παρουσιάζονται στον στρατάρχη Σινάν, και ζητούν προνόμια με αντάλλαγμα την παράδοσή τους. Μόνο οι βλάχοι του Μαλακασίου πρόβαλαν αντίσταση στούς οθωμανούς.
Οι Γιαννιώτες Καστρινοί κάνουν το ίδιο και διεκδικούν προνόμια που ήταν:
* Κάθε στρατιωτικός να έχει όπως πρώτα τα κτήματά του και να εισπράττει από τους κολίγους τους φόρους, με την υποχρέωση να εκστρατεύει σε κάθε πρόσκληση της Οθωμανικής κυβέρνησης , όπως έκανε και επί των προηγούμενων κυβερνήσεων.
* Κάθε πολίτης να εισπράττει τα έσοδα από τα κτήματά του , δίνοντας μόνο ένα χρυσό νόμισμα φόρο το χρόνο.
* Οι κάτοικοι να κατοικούν , όπως πρώτα , μέσα στο φρούριο και να έχουν φροντίδα της διατήρησης της ασφάλειας του φρουρίου .
* Οι Καστρινοί να εισπράττουν τους φόρους για το κράτος και να τους παραδίνουν στον επίτροπο της κυβέρνησης , όταν θα πηγαίνει να τους παραλάβει .
* Να εξασκούν με πλήρη ελευθερία τα θρησκευτικά τους καθήκοντα όπως και πρώτα .
* Να έχουν δικαίωμα να μαθαίνουν όπως και προηγουμένως γράμματα ,
* Να οπλοφορούν
* Να εκλέγουν τους δικαστές που ήθελαν οι ίδιοι.
* Να φυλάνε οι ίδιοι το κάστρο τους και να πυροβολούν σε ορισμένες περιπτώσεις και
* Να φορούν προσωπίδες τις ημέρες τις Αποκριάς .
Τα προνόμια αυτά σεβάστηκαν οι οθωμανοί επί δύο αιώνες ,δηλαδή μέχρι το 1635 , που καταργήθηκαν οριστικά ύστερα από το κίνημα του Διονύσιου του Φιλόσοφου.
Όπως μας πληροφορεί ο Σπύρος Εργολάβος :Διαφωτιστικός, είναι ο περίφημος «Ορισμός» του Σινάν Πασά,όπως τον αντέγραψε, απ’ τον Σιναϊτικό Κώδικα, ο Κων/νος Αμαντος και τον παρουσίασε στα «Ηπειρωτικά Χρονικά», το έτος 1930.
«Του Σινάν πασά ορισμός και χαιρετισμός εις τον πανιερώτατον μητροπολιτών Ιωαννίνων και εις τους εντιμότατους άρχοντες, μικρούς τε και μεγάλους.
Να ηξευρετε οτι μας έστειλεν ο μέγας αυθεντης να παραλάβωμεν του Δούκα τον τόπον και τα κάστρη του. Και ωρισέν μας γουν ούτως! ότι οποίον κάστρο και χώρα προσκύνηση με το καλόν, να μηδέν έχει κανένα φόβον, ούτε κακόν ούτε κουρσεμόν αλλ’ ούτε κανέναν χαλάσμον. και οποίον κάστρο και χώρα δεν προσκυνήσουσιν, ώρισεν να τα καταλύσω και να τα χαλάσω εκ θεμελίων, ώσπερ εποίησα και την θεσσαλονίκην. Διά τούτο γράφω και λέγω σας ότι να προσκυνήσετε με το καλόν και μηδέν πλανηθείτε και ακούσετε των Φράγκων τα λογία ότι τίποτε δεν σας θέλουν ωφελήσει, πλην αν σας χαλάσουν καθώς εχαλάσασιν και τους θεσσαλονικαίους. Και ένεκεν τούτου ομνέω σας τον θεόν του Ουρανού της γης και τον προφήτην Μωάμεθ και εις τα επτά μουσάφια και εις τους εκατόν εικοσιτέσσαρες χιλιάδες προφηταις του Θεού και εις την ψυχήν μου και εις την κεφαλην μου και εις το σπαθί όπου ζώνομαι ότι να μηδέν έχετε κανέναν φόβον, μήτε αιχμαλωτισμόν, μητε πιασμόν παιδιών, μήτε εκκλησίας να χαλάσωμεν. Ο μητροπολίτης να έχει την κρίσιν του την ρωμαϊκήν και όλα τα εκκλησιαστικά δικαιώματα: οι άρχοντες όσοι έχουσιν τιμάρια, πάλιν να τα έχουσιν τα γονικά τους, τα υποστατικά τους και τα πράγματα τους όλα να τα έχουν χωρίς τινός λόγου και άλλα είτι ζητήματα θέλετε ζητήσει να σας τα δώσωμεν. Ει τε και σταθείτε πεισματικά και δεν προσκυνήσετε με το καλόν να ηξεύρετε ότι ωσπερ εδιαγουματίσαμεν την Θεσσαλονίκην και εχαλάσαμεν ταις εκκλησίαις και ερημώσαμεν και αφανίσαμεν τα πάντα, ούτως θέλομεν χαλάσει εσάς και τα πράγματα σας και το κρίμα να το γυρέψη ο θεός απ’ εσάς».
Ο «Ορισμός» του Σινάν Πασά εξασφάλιζε στους Γιαννιώτες, όχι σε όλους βέβαια, αλλά στο μητροπολίτη και στους «εντιμότατους άρχοντες» πολύτιμα προνόμια. Προνόμια όμως που δεν τα απολάμβαναν πάντοτε και τα οποία εύκολα τα καταπατούσαν αυτοί που ήταν υπεύθυνοι για την εφαρμογή τους.
Όπως κι αν εφαρμόστηκε όμως ο «Ορισμός» του Σινάν Πασά, γεγονός που δεν μπορεί κανένας να αμφισβητήσει είναι ότι ο Ορισμός αυτός έχει ιδιαίτερη σημασία, όχι μονάχα για την Ήπειρο, αλλά και για ολόκληρη την οθωμανοκρατούμενη Ελλάδα. Είναι η πρώτη συμφωνία που έγινε επίσημα από τους οθωμανούς για την κατάκτηση ενός τόπου. Σε αυτή τη συμφωνία που θα επηρεάσει σημαντικά την εξέλιξη της Ηπείρου, θα στηριχτούν και άλλες περιοχές, όπως η Χίος και οι Κυκλάδες, για να εξασφαλίσουν τα προνόμια τους.
Ο 'Ορισμός', έγγραφο γραμμένο στην ελληνική ,αφορά την παράδοση των Ιωαννίνων και τα ειδικά προνόμια που ορίστηκαν για τους κατοίκους της πόλης, με την οθωμανική υποτέλεια, στις 9 Οκτ. 1430.
Ο οθωμανικός στρατός με επικεφαλής τον Σινάν Πασά περνούν την Πίνδο χωρίς να συναντήσουν αντίσταση .
Οι κάτοικοι των χωριών του Ζαγορίου , Κουρέντων , με επιτροπές τους παρουσιάζονται στον στρατάρχη Σινάν, και ζητούν προνόμια με αντάλλαγμα την παράδοσή τους. Μόνο οι βλάχοι του Μαλακασίου πρόβαλαν αντίσταση στούς οθωμανούς.
Οι Γιαννιώτες Καστρινοί κάνουν το ίδιο και διεκδικούν προνόμια που ήταν:
* Κάθε στρατιωτικός να έχει όπως πρώτα τα κτήματά του και να εισπράττει από τους κολίγους τους φόρους, με την υποχρέωση να εκστρατεύει σε κάθε πρόσκληση της Οθωμανικής κυβέρνησης , όπως έκανε και επί των προηγούμενων κυβερνήσεων.
* Κάθε πολίτης να εισπράττει τα έσοδα από τα κτήματά του , δίνοντας μόνο ένα χρυσό νόμισμα φόρο το χρόνο.
* Οι κάτοικοι να κατοικούν , όπως πρώτα , μέσα στο φρούριο και να έχουν φροντίδα της διατήρησης της ασφάλειας του φρουρίου .
* Οι Καστρινοί να εισπράττουν τους φόρους για το κράτος και να τους παραδίνουν στον επίτροπο της κυβέρνησης , όταν θα πηγαίνει να τους παραλάβει .
* Να εξασκούν με πλήρη ελευθερία τα θρησκευτικά τους καθήκοντα όπως και πρώτα .
* Να έχουν δικαίωμα να μαθαίνουν όπως και προηγουμένως γράμματα ,
* Να οπλοφορούν
* Να εκλέγουν τους δικαστές που ήθελαν οι ίδιοι.
* Να φυλάνε οι ίδιοι το κάστρο τους και να πυροβολούν σε ορισμένες περιπτώσεις και
* Να φορούν προσωπίδες τις ημέρες τις Αποκριάς .
Τα προνόμια αυτά σεβάστηκαν οι οθωμανοί επί δύο αιώνες ,δηλαδή μέχρι το 1635 , που καταργήθηκαν οριστικά ύστερα από το κίνημα του Διονύσιου του Φιλόσοφου.
Όπως μας πληροφορεί ο Σπύρος Εργολάβος :Διαφωτιστικός, είναι ο περίφημος «Ορισμός» του Σινάν Πασά,όπως τον αντέγραψε, απ’ τον Σιναϊτικό Κώδικα, ο Κων/νος Αμαντος και τον παρουσίασε στα «Ηπειρωτικά Χρονικά», το έτος 1930.
«Του Σινάν πασά ορισμός και χαιρετισμός εις τον πανιερώτατον μητροπολιτών Ιωαννίνων και εις τους εντιμότατους άρχοντες, μικρούς τε και μεγάλους.
Να ηξευρετε οτι μας έστειλεν ο μέγας αυθεντης να παραλάβωμεν του Δούκα τον τόπον και τα κάστρη του. Και ωρισέν μας γουν ούτως! ότι οποίον κάστρο και χώρα προσκύνηση με το καλόν, να μηδέν έχει κανένα φόβον, ούτε κακόν ούτε κουρσεμόν αλλ’ ούτε κανέναν χαλάσμον. και οποίον κάστρο και χώρα δεν προσκυνήσουσιν, ώρισεν να τα καταλύσω και να τα χαλάσω εκ θεμελίων, ώσπερ εποίησα και την θεσσαλονίκην. Διά τούτο γράφω και λέγω σας ότι να προσκυνήσετε με το καλόν και μηδέν πλανηθείτε και ακούσετε των Φράγκων τα λογία ότι τίποτε δεν σας θέλουν ωφελήσει, πλην αν σας χαλάσουν καθώς εχαλάσασιν και τους θεσσαλονικαίους. Και ένεκεν τούτου ομνέω σας τον θεόν του Ουρανού της γης και τον προφήτην Μωάμεθ και εις τα επτά μουσάφια και εις τους εκατόν εικοσιτέσσαρες χιλιάδες προφηταις του Θεού και εις την ψυχήν μου και εις την κεφαλην μου και εις το σπαθί όπου ζώνομαι ότι να μηδέν έχετε κανέναν φόβον, μήτε αιχμαλωτισμόν, μητε πιασμόν παιδιών, μήτε εκκλησίας να χαλάσωμεν. Ο μητροπολίτης να έχει την κρίσιν του την ρωμαϊκήν και όλα τα εκκλησιαστικά δικαιώματα: οι άρχοντες όσοι έχουσιν τιμάρια, πάλιν να τα έχουσιν τα γονικά τους, τα υποστατικά τους και τα πράγματα τους όλα να τα έχουν χωρίς τινός λόγου και άλλα είτι ζητήματα θέλετε ζητήσει να σας τα δώσωμεν. Ει τε και σταθείτε πεισματικά και δεν προσκυνήσετε με το καλόν να ηξεύρετε ότι ωσπερ εδιαγουματίσαμεν την Θεσσαλονίκην και εχαλάσαμεν ταις εκκλησίαις και ερημώσαμεν και αφανίσαμεν τα πάντα, ούτως θέλομεν χαλάσει εσάς και τα πράγματα σας και το κρίμα να το γυρέψη ο θεός απ’ εσάς».
Ο «Ορισμός» του Σινάν Πασά εξασφάλιζε στους Γιαννιώτες, όχι σε όλους βέβαια, αλλά στο μητροπολίτη και στους «εντιμότατους άρχοντες» πολύτιμα προνόμια. Προνόμια όμως που δεν τα απολάμβαναν πάντοτε και τα οποία εύκολα τα καταπατούσαν αυτοί που ήταν υπεύθυνοι για την εφαρμογή τους.
Όπως κι αν εφαρμόστηκε όμως ο «Ορισμός» του Σινάν Πασά, γεγονός που δεν μπορεί κανένας να αμφισβητήσει είναι ότι ο Ορισμός αυτός έχει ιδιαίτερη σημασία, όχι μονάχα για την Ήπειρο, αλλά και για ολόκληρη την οθωμανοκρατούμενη Ελλάδα. Είναι η πρώτη συμφωνία που έγινε επίσημα από τους οθωμανούς για την κατάκτηση ενός τόπου. Σε αυτή τη συμφωνία που θα επηρεάσει σημαντικά την εξέλιξη της Ηπείρου, θα στηριχτούν και άλλες περιοχές, όπως η Χίος και οι Κυκλάδες, για να εξασφαλίσουν τα προνόμια τους.
Πηγή: Σπυρίδων Ι. Ευσταθίου
Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων (βίντεο)
ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΓΕΕΘΑ
EPT-webTV
Μνήμες χαράς (Όταν η Ελλάδα μεγάλωνε) - «Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων»
«Γιάννενα του στοχασμού και των θρύλων» (διάρκεια 75 λεπτά)
Βασικές ενότητες του ντοκιμαντέρ είναι: τα Βυζαντινά Γιάννενα, ο Διαφωτισμός και η Ευεργεσία, το Πασαλίκι των Ιωαννίνων, τα 100 χρόνια σκλαβιάς της πόλης μετά την Ελληνική Επανάσταση και τα 100 χρόνια της σύγχρονης πόλης μετά την απελευθέρωση το 1913.
ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ:
100 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΗΠΕΙΡΟΣ - A΄ ΜΕΡΟΣ [το έπος των εθελοντών]
100 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΗΠΕΙΡΟΣ - A΄ ΜΕΡΟΣ [το έπος των εθελοντών]
(διάρκεια 50 λεπτά)
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις
(
Atom
)
