"Ευχαριστώ αυτούς που κράτησαν τη Θρησκεία μου, τη Γλώσσα μου και την Εθνικότητά μου, για να είμαι Χριστιανός και να λέγομαι Έλληνας."


(Παύλος Βρέλλης)





«Δεν ήρθε πρώιμα η άνοιξη κι ουδέ το καλοκαίρι.

Χαιρόμαστε, χορεύουμε και ψιλοτραγουδάμε,

γιατί ελευτερωθήκανε, αητέ, τα Γιάννενά μας!»






«Την Ιστορία μελέτα παιδί μου,
γιατί έτσι όχι μόνο τον εαυτό σου και τη ζωή σου θα κάμεις ένδοξη και χρήσιμη στην ανθρώπινη κοινωνία,
αλλά και το μυαλό σου οξυδερκέστερο και διαυγέστερο... »
[Ιπποκράτης]





Απελευθέρωση Ιωαννίνων 21 Φεβ.1913 - Ιστορικό ντοκουμέντο






Tο τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου 1912, ύστερα από απόφαση της Κυβερνήσεως να επιδιώξει την απελευθέρωση της Ηπείρου πριν από τη σύναψη συνθήκης ειρήνης μεταξύ των εμπολέμων, ο Στρατός Ηπείρου ενισχύθηκε με τη IΙ Μεραρχία από τη Θεσσαλονίκη και ανέλαβε νέα επιθετική προσπάθεια.

Η ΗΠΕΙΡΩTΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ


Στο αρχείο του ιατρού Χρηστίδη αναγράφεται ο όρκος των μελών της Ηπειρωτικής Εταιρείας, των Ελευθερωτών της Ηπείρου, που είναι ο εξής:

"Ορκίζομαι επί του ιερού ευαγγελίου, εις το όνομα της μιάς και αδιαιρέτου και ομοουσίου Αγίας Τριάδος, ότι θέλω χύσει και την τελευταία ρανίδα του αίματός μου, προς απελευθέρωσιν της φιλτάτης μου πατρίδος Ηπείρου όταν διαταχθώ πρός τούτο, και ότι θέλω τηρήσει απόλυτον εχεμύθειαν περί του σκοπού και του έργου της εταιρείας, εν ή δε περιπτώσει φανώ επίορκος να υφίσταμαι τας συνεπείας του περί ποινών μυστικού άρθρου και να είμαι επικατάρατος".

Η Σφραγίδα του Διοικητικού Συμβουλίου της Ηπειρωτικής Εταιρείας.




Η ΗΠΕΙΡΩTΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
[Από το KAPISTRI. Γράφει ο αναγνώστης μας: ΞΕΝΟΦΩΝ ΔΡΟΣΟΣ]
 
Το περιορισμένο ελεύθερο Ελληνικό κράτος στις αρχές της δεκαετίας του 20ου αιώνα, που τα σύνορά του έφθαναν μέχρι την Άρτα, επικρατούσε Κυβερνητική αστάθεια Τα πολιτικά κόμματα δεν έπαιρναν την απόλυτη πλειοψηφία για να σχηματίσουν Κυβέρνηση, έτσι ο Βασιλέας Γεώργιος Α΄ όριζε τους Πρωθυπουργούς της χώρας. Κανένας δεν ευαισθητοποιήθηκε για την απελευθέρωση της υπόλοιπης Ελλάδας μετά την οδυνηρή ήττα του 1871 (ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ) κανένας δεν ασχολήθηκε για την απελευθέρωση των υπολοίπων εδαφών (1).
Όμως οι Ηπειρώτες της Αθήνας που υπηρετούσαν σε καίριες θέσεις του δημόσιου βίου, αποφάσισαν να ιδρύσουν την Η.Ε. (ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ). Κατά κάποιο τρόπο να είναι αντίστοιχη με αυτή των Φιλικών, με σκοπό την απελευθέρωση της Ηπείρου. Στην εταιρεία ήταν μυημένοι αξιωματικοί Ηπειρώτες που υπηρετούσαν στον Ελληνικό στρατό. Μεταξύ αυτών ήταν και ο υπολοχαγός Κ. Τσιριγώτης.
Η Η. Ε. (ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ) ιδρύθηκε στην Αθήνα την 25η Μαρτίου του 1906 υπό τον Σπύρο Σπυρομήλιο. Εν τω μεταξύ μεταθέτουν τον υπ/γό Κ. Τσιριγώτη στο προξενείο στα Ιωάννινα για να αναλάβει την οργάνωση της Εταιρείας και την συγκέντρωση πληροφοριών για την κατάσταση των Τουρκικών δυνάμεων στα Ιωάννινα καθώς και τους χάρτες με τις θέσεις των τουρκικών δυνάμεων. Στην εταιρεία εκτός των στρατιωτικών οργανώθηκαν και επιστήμονες. Ακόμη και καθηγητές πανεπιστημίου, δημοσιογράφοι και λόγιοι όπως ο καθηγητής Πανταζής, ο λόγιος Χρήστος Χρηστοβασίλης, ο Καπράνος, ο Παναγιώτης Δαγκλής Αντ/ρχης Πυροβολικού, ο δημοσιογράφος Γεώργιος Γάγαρης, ο Αυγερινός Αβέρωφ πολιτικός. Οι ανωτέρω αποτέλεσαν το Διοικιτικό Συμβούλιο της Εταιρείας. Πρόεδρος ανέλαβε ο Π. Δαγκλής διότι ήταν και υπαρχηγός του στρατού.
Η Η. Ε. άρχισε αμέσως να δραστηριοποιείται στην οργάνωση της Ηπείρου. Έτσι δημιουργήθηκαν τρεις διευθύνσεις στην Ήπειρο , Η Α΄ Δ/νση στα Ιωάννινα, η Β΄ δ/νση στην Πρέβεζα , η Γ ΄Δ/νση στο Αργυρόκαστρο. Την πιο μεγάλη δραστηριότητα την είχε η Α΄ Δ/νση στα Γιάννενα . Όλοι οι υπεύθυνοι των Δ/σεων είχαν ψευδώνυμο. Ο Τσιριγώτης είχε το ψευδώνυμο "Άραχθος", ο δικηγόρος Περικλής Γεωργίτσης το ψευδώνυμο "Λάϊος" .

Η ορκωμοσία των μυημένων γινόταν κυρίως σε εκκλησίες και μοναστήρια από τους ιερείς. Στην μητρόπολη ορκιζόταν οι αδελφοί. Και στην Αγία Αικατερίνη οι εταίροι και οι ελευθερωτές.
Σκοπός της εταιρείας ήταν να μεταφέρουν τον οπλισμό "γκράδες" από το Ελληνικό έδαφος στα Γιάννενα. Η μεταφορά των όπλων δεν ήταν εύκολη διότι οι Τούρκοι φύλαγαν τις διαβάσεις.