Η αυτοθυσία του Νικολάκη Εφέντη



Αφιερωμένο στον άγνωστο!
Που σκοτώθηκε...
Για να γεννηθούμε εμείς ελεύθεροι.



Δύο μόλις χρόνια πριν τα Γιάννενα, η πόλη των θρύλων και των παραδόσεων, η πόλη των γραμμάτων και των τεχνών, "Η μικρή μας πόλη" όπως την αποκαλεί ο Δημήτρης Χατζής, συμπληρώσουν έναν αιώνα ελεύθερα, - ύστερα από 500 χρόνια σκληρής σκλαβιάς και Τουρκοκρατίας - γιορτάζουν φέτος (21 Φεβρουαρίου 2011) την 98η επέτειο από την απελευθέρωσή τους, που επιτεύχθηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1913.

Με την ευκαιρία του εορτασμού της επετείου για την απελευθέρωση της πόλης μας, έχουμε εθνικό χρέος να θυμηθούμε, πέραν των άλλων επώνυμων και ανώνυμων πρωτεργατών, και την αυτοθυσία του ήρωα «Νικολάκη Εφέντη».

Δυστυχώς, ελάχιστοι Έλληνες, (αλλά και Ηπειρώτες, ακόμη δε και Γιαννιώτες,) γνωρίζουν την τεράστια εθνική προσφορά και συμβολή του για την επίτευξη του τελικού στόχου του Ελληνικού Στρατού το 1913, που ήταν η απελευθέρωση των Ιωαννίνων και του μεγαλύτερου τμήματος της Ηπείρου (που ήταν το τελευταίο κομμάτι της Ελλάδας που παρέμενε ακόμη σκλαβωμένο στους Τούρκους ) όπως δεν γνωρίζουν και το τραγικό τέλος του ίδιου και ολόκληρης της οικογένειάς του.

Η μαρτυρία του Μπιζανομάχου Νικόλαου Κωστάκη

 

 

 

Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων όπως την έζησε ο πολεμιστής των Βαλκανικών πολέμων

Νικόλαος Κωστάκης και μεταδόθηκε από το Ρ/Σ Ιωαννίνων.

[αναρτήθηκε από: glynos ioannis]

Πώς αποτυπώθηκε στη Λογοτεχνία η Απελευθέρωση των Ιωαννίνων

[Άρθρο στην εφημερίδα: "ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ", της ΙΩΑΝΝΑΣ ΒΙΛΑΕΤΗ - ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ]

...Ο γλυκός τραγουδιστής Γεώργιος Χατζή - Πελλερέν (πατέρας του Δημ. Χατζή, Γιαννιώτη συγγραφέα), απ’ τις φυλακές μέσα στο Κάστρο που κρατιόνταν, καταδικασμένος σε θάνατο για την εθνική του δράση, γράφει στις 20/2/1913, παραμονή της μεγάλης μέρας, στο ποίημά του με τίτλο «21 Φεβρουαρίου 1913».


«- Κάψε κανόνι! (η σκλάβα) δέεται κι απ’ τη σκληρή μου μοίρα και τη σκλαβιά μου βγάλε με ετούτη τη βραδιά!.. / «Κάψε!» μια σύγκαρδη φωνή όλη η πόλη υψώνει. / «- Κι ας είναι αντάμα κι ουρανός και χώμα να σμιχτούν! / Τζαμί μαζί κι εκκλησιά ας γκρεμιστούν, κανόνι. / Τα Γιάννινά μας ‘λεύθερα μονάχα απόψε ας βγουν!».


Διαβάστε ολόκληρο το αφιέρωμα... >>>

Οι τελευταίες ώρες πριν από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων

. . .
20 Φεβρουαρίου - Τετάρτη:

Μόλις χάραξε ακούστηκαν οι πρώτοι κανονιοβολισμοί από τα δυο βουνά, όπου, πριν από καιρό, είχε τοποθετηθεί ουλαμός ορειβατικού πυροβολικού, άγνωστος, μέχρι τότε, στον εχθρό. Ο εχθρός, χωρίς να το περιμένει, μόλις αντιλήφθηκε τους δικούς μας, αντιστέκεται μεν σθεναρά, μπροστά όμως στην ακάθεκτη ορμή των δικών μας, αναγκάζεται, τελικά, να υποχωρήσει.

Στις 8 το πρωί η Τσούκα, ο Άγιος Νικόλαος και η Μανωλιάσα εξέπνευσαν. Όλα τα πυροβόλα ήταν στη διάθεση των δικών μας. Επίσης είχαν συλληφθεί και μερικοί αιχμάλωτοι. Κατά τις 12 το μεσημέρι ανέρχεται στην κορυφογραμμή και το κύριο σώμα. Μαζί του ήμουν κι εγώ. Από εδώ φαίνονται πανοραμικά όλα, εκτός των Ιωαννίνων που καλύπτονταν από τους λόφους της Δουρούτης, και Σαδοβίτσας.

Στην πεδιάδα φαίνονται οι εχθρικοί καταυλισμοί. Στο δρόμο παρατηρείται μεγάλη κίνηση. Εναντίον τους βάλλει το πυροβολικό μας με επιτυχία και τους διασκορπίζει προς το Μπιζάνι και τα Γιάννινα. Κάτω στη Δουρούτη διεξάγεται μάχη από το 1ο Σύνταγμα που κατέλαβε την Τσούκα. Γύρω στη 1 το μεσημέρι κατεβήκαμε στην Κοσμηρά. Το Μπιζάνι εκβάλλει τους τελευταίους επιθανάτιους ρόγχους.

21 Φεβρουαρίου - Πέμπτη:

Θριαμβευτική είσοδος στα Γιάννινα. Τη νύχτα της 20ης προς την 21η Φεβρουαρίου ο διοικητής του 7ου Συντάγματος Ζέρβας, κατέστρωσε το σχέδιο επιθέσεως, κατά τις 7 το πρωί, εναντίον Δουρούτης και Σαδοβίτσας. Τις διαταγές επρόκειτο να μεταδώσω εγώ, ως αγγελιοφόρος του τάγματος Καλυδοπούλου.

Νύχτα απαίσια, έδαφος άγνωστο. Σκέφτομαι ότι σ' αυτό το μέρος την προηγούμενη ημέρα είχε διεξαχθεί πεισματώδης μάχη. Αναγκάζομαι έτσι να κρατώ το όπλο γεμισμένο και με εφ' όπλου λόγχη. Σωστή Οδύσσεια, μέχρις ότου βρω τον Καλυδόπουλο. Κινδύνευσα! Παρ' ολίγο, να πέσω στα χέρια του εχθρού.

Τι ευτύχημα όμως!

Ο Εσάτ πασάς, μόλις κατανόησε τη δύσκολη θέση στην οποία περιήλθε, είχε παραδώσει, άνευ όρων, την πόλη, μαζί με τη φρουρά που ανερχόταν σε 30 χιλιάδες, όχι ανθρώπων, αλλά σκελετών. Το πρωτόκολλο υπέγραψε στο Εμίν-Αγά, κατά τις 11 το βράδυ της 20ης προς την 21η Φεβρουαρίου.

. . . . . . . . . . . . . 

[Από το βιβλίο: "Επιστροφή στην Ήπειρο" το οποίο μπορείτε να βρείτε εδώ... >>> ]

ΤΙ ΕΙΠΕ Η ΠΟΙΗΣΗ

Του πολέμου του 1912
Ισείς βουνά του Γκρίμποβου, βουνά της Μανωλιάσσας,
Λίγου να χαμηλώσετε κάνα ντουφέκι τόπου
Για να φανούν τα Γιάννινα, το έρημου Μπιζάνι,
Πως πολεμούν οι Έλληνες με τους Τουρκαρβανίτες
Πέφτουν κανόνια σαν βροχή, ουβίδες σαν χαλάζι
Κι αυτά τα λιανοντούφεκα σαν άμμους της θαλάσσης.

Σπάνιες φωτογραφίες

Ιστορικά στοιχεία και φωτογραφίες από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων

Στην ιστοσελίδα του "Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων"
θα βρείτε πολλά ιστορικά στοιχεία σχετικά με την απελευθέρωση των Ιωαννίνων [εδώ... >>>]
καθώς και πλούσιο φωτογραφικό αρχείο [εδώ... >>> ]