Η συνεισφορά της πολεμικής μας αεροπορίας στην άλωση των οχυρών του Μπιζανίου

Η Ελληνική Αεροπορία στους Βαλκανικούς πολέμους.

Δείτε ένα σχετικό αφιέρωμα (βίντεο).

Η πολεμική μας αεροπορία συμπλήρωσε 100 χρόνια ζωής. Άρχισε την δράση της την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων και είχε ενεργό συμμετοχή στην προσπάθεια του Ελληνικού στρατού να απελευθερώσει τα Γιάννενα. 

Κατά τα τέλη Νοεμβρίου 1912, το ελληνικό σμήνος των Maurice Farman μεταφέρθηκε δια θαλάσσης από τη Θεσσαλονίκη στο λιμάνι της Πρέβεζας με αποστολή την εκτέλεση αναγνωρίσεων στο ηπειρωτικό μέτωπο. Στον Πειραιά προστέθηκε στη δύναμη του σμήνους και ο Γάλλος λοχαγός-αεροπόρος Barres που ορίστηκε από το ελληνικό Υπουργείο Στρατιωτικών διοικητής του.

Λίγες μέρες μετά την εγκατάστασή του στην Πρέβεζα, στην περιοχή Νικόπολη, ο Καμπέρος ζήτησε μετάθεση για το πυροβολικό γιατί διαφώνησε με τον Barres για το χώρο εγκατάστασης της μικρής αεροπορικής βάσης, την οποία ο Καμπέρος ήθελε πιο κοντά στο μέτωπο, στη θέση Πέντε Πηγάδια μεταξύ Ιωαννίνων και Πρέβεζας, ώστε να έχουν περισσότερο χρόνο πάνω από τα τουρκικά οχυρά του Μπιζανίου και να κάνουν παρατηρήσεις βολής πυροβολικού. 

 

Μετά την αναχώρηση του Καμπέρου, βλέποντας ο Γάλλος αεροπόρος ότι τα καύσιμα μόλις επαρκούσαν για πτήση μερικών λεπτών πάνω από το μέτωπο, δημιούργησε ένα βοηθητικό αεροδρόμιο σε ένα χωράφι κοντά στο ελληνικό στρατηγείο στο Εμίν Αγά, όπου γινόταν ανεφοδιασμός των αεροπλάνων σε καύσιμα και χειροβομβίδες. Το «αεροδρόμιο» αυτό περιβαλλόταν από ψηλά υψώματα, είχε μπροστά του μια βαθιά χαράδρα και επηρεαζόταν λόγω υψομέτρου από τις καιρικές συνθήκες, προκαλώντας μεγάλες δυσκολίες στους Έλληνες πιλότους...

Κάτω από τις συνθήκες αυτές άρχισαν στις 5 Δεκεμβρίου 1912 οι πτήσεις των ελληνικών αεροπλάνων. Η πρώτη αποστολή πραγματοποιήθηκε από τον Μ. Μουτούση, ο οποίος απογειώθηκε από την Πρέβεζα, πέταξε πάνω από τα οχυρά του Μπιζανίου και τα Γιάννενα, ρίχνοντας αυτοσχέδιες βόμβες, και προσγειώθηκε στο διάδρομο του Εμίν Αγά.

Οι πτήσεις πάνω από το ηπειρωτικό μέτωπο συνεχίστηκαν χωρίς απώλειες ως τις 21 Φεβρουαρίου 1913 που καταλήφθηκαν τα Γιάννενα από τον ελληνικό στρατό. Κατά τις πτήσεις αυτές διακρίθηκε ο υπολοχαγός-αεροπόρος Μιχ. Μουτούσης που μαζί με τους συναδέλφους του, Ανθυπίλαρχο Χρ. Αδαμίδη και τον Ελληνορρώσο εθελοντή αεροπόρο Σακώφ, όχι μόνο αναγνώριζαν τις θέσεις και τις κινήσεις των Τούρκων και τους έριχναν χειροβομβίδες, αλλά πετώντας πάνω από τα Γιάννενα έριχναν εφημερίδες και δέματα με τρόφιμα στους Έλληνες κατοίκους της πολιορκημένης πόλης που είχαν αρχίσει να θερίζονται από την πείνα.

Μεγάλες υπηρεσίες προσέφερε η αεροπορία μας στην άλωση του Μπιζανίου και την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Όπως γνωρίζουμε το Μπιζάνι ήταν μια εξόχως αμυντική τοποθεσία που είχε οργανωθεί από Γερμανούς αξιωματικούς με ένα δαιδαλώδες σύνολο αλληλουποστηριζόμενων οχυρωματικών έργων που υποτίθεται πως το καθιστούσαν απόρθητο.

Οι τέσσερις αεροπόροι μας πέταξαν πάνω από τις τοποθεσίες αυτές και περιέγραψαν λεπτομερώς τις Τουρκικές θέσεις στους Έλληνες χαρτογράφους.

Την πρώτη πτήση πάνω από το Μπιζάνι πραγματοποίησε ο υπολοχαγός Μουτούσης, σε ύψος 600 μέτρων, όταν το ελάχιστο ύψος ασφάλειας πτήσεων ήταν 1900 μέτρα!

Στις πληροφορίες της αεροπορίας βασίστηκε σε μεγάλο μέρος ο σχεδιασμός επί χάρτου των οχυρωματικών θέσεων και των Τουρκικών οχυρών αλλά και της κατεύθυνσης που όφειλε να ακολουθήσει η Ελληνική επίθεση.

Οι Έλληνες ιπτάμενοι όμως παρείχαν και άλλες υπηρεσίες κατά την διάρκεια της πολιορκίας των Ιωαννίνων. Με πτήσεις τους πάνω από την πόλη των Ιωαννίνων έριχναν τρόφιμα και εφημερίδες στους Έλληνες κατοίκους πραγματοποιώντας έτσι τον πρώτο ανεφοδιασμό πόλης από αέρα.

Μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, ο ανθυπίλαρχος Χρήστος Αδαμίδης, διοικητής του λόχου αεροπόρων, πέταξε θριαμβευτικά πάνω από την απελευθερωμένη πόλη και προσγειώθηκε στην πλατεία του Διοικητηρίου, γνωρίζοντας την αποθέωση από τους κατοίκους!

Πηγή: http://www.veteranos.gr/2012/10/1908-1913.html