ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Κατά
την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων, ο ρόλος του στρατού Ηπείρου ήταν
κυρίως αμυντικός αφού το μεγαλύτερο μέρος των στρατιωτικών τμημάτων
είχε αξιοποιηθεί στο μέτωπο της Μακεδονίας. Μετά την προσάρτηση της
Θεσσαλονίκης η Οθωμανική Αυτοκρατορία ζητάει ανακωχή λόγω όμως του ότι
τα Ιωάννινα δεν είχαν ακόμα απελευθερωθεί η ελληνική πλευρά δέχεται να
συμμετάσχει στις συζητήσεις ειρήνης ξεκαθαρίζοντας ότι μέχρι τη σύναψη
της συμφωνίας η Ελλάδα θα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση.
Ο
Στρατός της Ηπείρου κατά την έναρξη του πολέμου αν και ολιγάριθμος
ξεκίνησε να επιχειρεί εναντίον του Τούρκικου στρατού και αρχικά σημείωσε
σπουδαίες νίκες καταλαμβάνοντας την Πρέβεζα με την βοήθεια του
ελληνικού στόλου (21 Οκτωβρίου – 3 Νοεμβρίου 1912) και κάμπτοντας την
αντίσταση του Τουρκικού Στρατού στη μάχη στα Πέντε Πηγάδια. Θεωρητικά
πλέον ο δρόμος για την κατάληψη των Ιωαννίνων είχε ανοίξει.
Υπήρχαν
όμως τεράστιες δυσκολίες που κώλυαν την επίθεση για την απελευθέρωση
των Ιωαννίνων διότι πέρα από την αριθμητική τους υπεροχή οι Τούρκοι
είχαν μετακινηθεί στο Μπιζάνι που όπως αναφέρουν οι ιστορικοί ήταν
«ισχυρώς οχυρωμένον». Αυτές οι δυσχέρειες σε συνδυασμό με το δριμύ ψύχος
και την έλλειψη εφοδίων είχαν καθηλώσει τον ελληνικό στρατό σε αμυντική
θέση.
Μετά
την σταθεροποίηση του Μακεδονικού Μετώπου ο κύριος όγκος του στρατού
Θεσσαλίας κατεβαίνει για να ενισχύσει το στρατό Ηπείρου. Την
αρχιστρατηγία αναλαμβάνει ο Διάδοχος Κωνσταντίνος. Το σχέδιο το οποίο
εκπονήθηκε ήταν η επίθεση «δι ελιγμού» και ενώ το σχέδιο προέβλεπε την
επίθεση από δεξιά, το Στρατηγείο εσκεμμένα άρχισε να διασπείρει την
είδηση ότι η επίθεση θα γινόταν από την αριστερή πλευρά. Η επιτυχία του
αιφνιδιασμού σε συνδυασμό με την ικανότητα του πυροβολικού οδηγούν στη
πτώση του Μπιζανίου.
Λόγω
της πτώσης του Μπιζανίου ο διοικητής των Ιωαννίνων Εσάτ Πασάς
αναγκάσθηκε να στείλει απεσταλμένους για παράδοση της πόλης. Η συμφωνία
επιτεύχθηκε και η παράδοση της πόλης ορίσθηκε για τις 8 το πρωί της 21ης
Φεβρουαρίου. Υπεγράφη και σχετικό πρωτόκολλο παράδοσης. Το υπέγραφε ο
διοικητής της οχυρωμένης τοποθεσίας Τούρκος αντισυνταγματάρχης Βεχήπ
Μπέης και οι Έλληνες λοχαγοί Ιωάννης Μεταξάς και Ξενοφών Στρατηγός.
Ο
Διάδοχος Κωνσταντίνος εισήλθε στην πόλη στις 22 Φεβρουαρίου και μαζί με
το Στράτευμα έγιναν δεκτοί από τους κατοίκους με ενθουσιώδεις
εκδηλώσεις.
Πηγή: [Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων όπως παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα της Βασιλικής Οικογένειας]