Περίοδος 1912-1913
 |
| φωτό: ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ |
Κατά
την περίοδο 1912-1913,
την
αφορμή για την εκδήλωση πολεμικής δραστηριότητας
των Ηπειρωτισσών έδωσε η δράση του
«Μικτού Ηπειρωτικού Στρατεύματος».
Σε έκθεση του πρώτου διοικητού του
σώματος, Δημητρίου Μπότσαρη, γίνεται
ιδιαίτερη αναφορά στην προσφορά των
Ηπειρωτισσών στον αγώνα εναντίον
των
Τούρκων και συγκεκριμένα αναφέρεται
ότι «…άλλαι
εβοήθησαν αυθορμήτως εις
την
μεταφοράν πολεμοφοδίων και τροφίμων,
άλλαι δε συμμετέσχον ουσιαστικώς εις
τον
αγώνα, δείξασαι σταθερότητα ηθικού
σθένους κατά τάς μάχας…».
Στην
έκθεση αυτή μνημονεύεται και η Μαρία
Ναστούλη (Κώστα Κίτσαινα), από τα
Δερβίζιανα.
Στις 24
Οκτωβρίου 1912
έγινε
καπετάνισσα, τίτλος τιμητικός αλλά και
ουσιαστικός, και αμέσως ανέλαβε δράση
στο πεδίο μάχης. Ο αθηναϊκός τύπος της εποχής
στις 25/11/1912 έγραψε πως η καπετάνισσα
Μαρία Κωστακίτσαινα «…επέδειξε θάρρος
και ανδρεία πολεμούσα όρθια επί ώρα και
συνετέλεσε σημαντικώς εις την απόκρουση
των Τούρκων, οι οποίοι επετέθησαν
εναντίον του χωριού της, δια να το πυρπολήσουν».
Σπουδαία
ήταν η συμβολή των γυναικών των Τσεριτσάνων
στις
στρατιωτικές επιχειρήσεις
για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.
Όταν το
1912-1913
ο ελληνικός στρατός
προσπάθησε να ξεπεράσει τα εμπόδια των
τουρκικών οχυρώσεων γύρω από τα
Ιωάννινα δημιουργήθηκε η ανάγκη
προστασίας του από ενδεχόμενη αντεπίθεση
των τουρκικών
στρατευμάτων που βρισκόταν στην Παραμυθιά
Θεσπρωτίας. Έτσι,
τοποθετήθηκαν
στα Τσερίτσανα διμοιρίες εθνοφρουρών
και από τη στιγμή εκείνη ξεκίνησε
η προσφορά των γυναικών των Τσεριτσάνων,
καθώς ανέλαβαν τη μέριμνα των
στρατιωτών, την παρασκευή ενδυμάτων
και την εύρεση τροφής, γενικά ανέλαβαν πολλαπλούς
ρόλους, όπως μαγείρισσες, τραυματιοφορείς
και νοσοκόμες. Η δυνατότητά τους
να κινούνται με μεγάλη ευελιξία σε
δύσβατες περιοχές αποδείχθηκε καθοριστική:
Κατά
τη διάρκεια προετοιμασίας επίθεσης
εναντίον των εχθρικών στρατευμάτων τα μεταγωγικά
του στρατού ακινητοποιήθηκαν από τις
λάσπες. Τότε οι γυναίκες κουβάλησαν
στις πλάτες τους όλα τα πολεμοφόδια και
τα φάρμακα έως το μέτωπο των Ελλήνων
στρατιωτών. Έχοντας, λοιπόν, ως στήριγμα
τη γυναικεία αυτοθυσία και δράση
ο ελληνικός στρατός οδηγήθηκε στη νίκη.
Τα
Τσερίτσανα είναι χωριό χτισμένο στις
νοτιοδυτικές πλαγιές της Ολύτσικας,
σε
υψόμετρο περίπου χιλίων
μέτρων και κατοικούμενο κυρίως από
φτωχούς κτηνοτρόφους, που αγαπούσαν τα
γράμματα και έπαιξαν
σημαντικό ρόλο στους εθνικούς αγώνες.
Πηγή:
Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΗΣ ΘΕΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΕΩΣ ΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ [Ελένη Μπαλάσκα, Ανδριανή Οικονόμου, Χρυσόστομος Στύλιος]
«Εκατό χρόνια
από τότε ...
»
Η εκδήλωση στα
Τσερίτσανα προς τιμήν των Γυναικών των Τσεριτσάνων
Πραγματοποιήθηκε
τη Δευτέρα 18/2/2013, η καθιερωμένη εκδήλωση
προς τιμήν των Γυναικών των Τσεριτσάνων,
οι οποίες ένα αιώνα πριν συνέβαλαν με
το δικό τους τρόπο στην επιτυχία των
επιχειρήσεων για την απελευθέρωση των
Ιωαννίνων, ανεβάζοντας στην πλάτη
πυροβόλα και πυρομαχικά στα "Δυο
Βουνά" της Ολύτσικας και παρέχοντας
επί τρίμηνο υπηρεσίες διοικητικής
μέριμνας όχι μόνο στους πυροβολητές
της Ολύτσικας, αλλά και σε χιλιάδες
άλλους μαχητές της Λευτεριάς, που
διέρχονταν ή στάθμευαν προσωρινά στο
χωριό τους. Σύμφωνα με το πρόγραμμα
εψάλη επιμνημόσυνη δέηση στον Αι-Νικόλα
των Τσεριτσάνων παρουσία του Δημάρχου
Δωδώνης κ. Κατσανάκη μετά την οποία
μίλησε εμπνευσμένα ο κ. Ιωαν. Αναγνώστου,
Φιλόλογος - Σχολικός Σύμβουλος Β/θμιας
εκπαίδευσης. Ακολούθησε κατάθεση
στεφάνων από τον Δήμαρχο και τους
εκπροσώπους της περιφέρειας Ηπείρου,
του Δήμου Ιωαννιτών ( κ. Θ. Μπέγκας και
κ. Μ. Χατζηεφραιμίδης ), της Πανηπειρωτικής
Συνομοσπονδίας, του Συνδέσμου Εφέδρων
Αξιωματικών Ν. Ιωαννίνων, του Πνευματικού
κέντρου Δωδώνης κλπ. και ξενάγηση στην
έκθεση φωτογραφίας που επιμελήθηκε ο
κ. Κ. Κόκκας, το έργο του οποίου παρουσίασε
ο Φιλόλογος κ. Σ. Βακάλης. Οι Τσεριτσανιώτες
ευχαριστούν όλους εκείνους, που συνέβαλαν
στην επιτυχία της εκδήλωσης και ιδιαίτερα
τα μέλη (κ.κ. Ε. Κοκκίνη, Ι. Κωλέτση, Ε.
Κόκκα κλπ) και το Διοικ. Συμβούλιο του
Μορφωτικού Συλλόγου Πλατανίων και του
Συλλόγου Πλατανιωτών Ιωαννίνων "ΤΑ
ΤΣΕΡΙΤΣΑΝΑ" και δηλώνουν αποφασισμένοι
να συνεχίσουν τον αγώνα τους να καταργηθεί
το παρατσούκλι Πλατάνια και να επανέλθει
σε χρήση το μόνο πραγματικό και αποδεκτό
όνομα ΤΣΕΡΙΤΣΑΝΑ για το χωριό τους.
